dimitris kapralos's picture
Published 02/19/2014

Η ζαρτιέρα της Πόπης

Η Γυναίκα στο "10" του Καραγάτση

 

Η Πόπη

Η Πόπη ανέκαθεν ήθελε να φοράει ζαρτιέρες. Χωρίς να της το επιβάλουν οι γκόμενοι, οι αιώνιες αγάπες, τα τρελά πάθη και τα βαρετά γαμήσια.

Στην Πόπη αρέσει η υφή της ζαρτιέρας, η θηλυκότητα που της προσδίδει, το κρυφό peeking των ανδρών στη σιλικόνη. Δεν την ενδιαφέρει ότι η Lopez έχει καλύτερο “πάτο” και ότι η Ελένη διαθέτει φορεμένα βυζιά, για τα οποία οι έφηβοι έχουν χύσει κ την τελευταία ρανίδα της αντοχής τους. Για την Πόπη, η ζωή δεν είναι συγκριτική. Η ζωή είναι αυτό που είναι.

Μία φορά έρχεσαι, μία φορά φεύγεις. Απόλαυσέ το.

 

Η Πόπη μπροστά στον Θεό

Η αντίσταση, σαν στάση ζωής, δεν είναι συγκριτική. Έχει την αυτούσια αξία της, απομονωμένη απ’ οτιδήποτε άλλο. Όταν η Πόπη θα παρουσιαστεί στον Μεγαλοδύναμο και εκείνος με τη σειρά του την ρωτήσει πώς πέρασε τον χρόνο της στον χωμάτινο τούτο μάταιο κόσμο, η Πόπη ξέρει καλά ότι μπροστά στην παρουσία του στερεύουν οι δικαιολογίες.

Η Πόπη έχει συνειδητοποιήσει επίσης ότι ο Τιτανοτεράστιος δύσκολα θα δεχτεί απαντήσεις του στυλ «η εποχή όριζε αλλιώς, θα έμενα άνεργος, τα πράγματα ήταν δύσκολα». Μάλλον, θα σε μαλώσει, λέγοντας ότι οι δικαιολογίες είναι καλές όταν υπάρχουν και δεύτερες ζωές. Όταν υπάρχει μία, καμία δικαιολογία δεν πιάνει μπροστά στις αξίες σου.

Στα ιστορικά μεταίχμια, όταν και χάνεται ο μπούσουλας των πολλών και ο καθείς πρέπει να αποφασίσει με ποιους και θα πάει και ποιους θα αφήσει, όπως τραγούδησε ο Δ. Σαββόπουλος, όλοι δοκιμάζουμε τις αξίες μας. Οι περισσότεροι, συγκριτικά. Τις προσαρμόζουμε, λέμε «δεν πειράζει», τις αφήνουμε στο συρτάρι, επειδή κάποιος δεν τις θέλει, είτε ο προϊστάμενος, είτε η μόδα, είτε ο/η αγαπημένος/η μας.

Η Ποπάρα μόνο ξέρει ότι άπαξ και θυσιάσει τις ζαρτιέρες για οποιονδήποτε, είτε είναι η μεγάλη της αγάπη, είτε μία ξεπέτα, τότε και εκείνος θα θυσιάσει την ίδια για μία επόμενη. Που θα φοράει ζαρτιέρες.

 

Η Πόπη και ο Τάκης

Η Πόπη ξέρει ότι ο Τάκης είναι για λίγο. Δεν του το λέει εκ των προτέρων, γιατί ο Τάκης είναι αγαπησιάρης και θα στεναχωρηθεί και 2ον γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι η ζωή είναι σαν τα φρούτα ή/κ σαν τις κονσέρβες. Ότι θα λήξει, θα λήξει. Το θέμα είναι το πότε. 

Ο Τάκης είναι καλό παιδί. Κάποιες φορές γίνεται μαλάκας, αλλά αυτό συμβαίνει γιατί ο Τάκης έχει μία εντελώς άλλη ψυχοσύνθεση από την Πόπη.

Ο Τάκης είναι από αυτούς που φοβούνται. Με την καλή έννοια. Όχι τις αράχνες ή τα αεροπλάνα (τα 2α λιγάκι), αλλά το σύνολο, τον Άλλον. Και αυτό φαίνεται στις επιθυμίες που μετατρέπονται σε αξίες. Κοινώς, αν ο Τάκης θέλει να φορέσει ένα πιο extravagant σακάκι, θα το κάνει, αλλά διστακτικά, αναμένοντας επιβεβαίωση ή ότι άλλο συναίσθημα έχει ανάγκη από τον κύκλο του.

Δεν είναι ότι ο Τάκης είναι κακός. Ή ότι δεν είναι αυθόρμητος. Ή ότι δεν αγαπάει την Πόπη. Το αντίθετο. Ίσως και περισσότερο. Αλλά ακόμα και για αυτή την αγάπη περιμένει επιβεβαίωση. 

Είναι πάντα έτοιμος να προσαρμοστεί. Να αμβλύνει τις γωνίες. Αλλά όπως δεν πίνει θάλασσα ο βράχος – που σιγοτραγουδάει και ο Μίλτος Πασχαλίδης – έτσι και ο Τάκης δεν μπορεί να γίνει αυτό που είναι, αν δεν αποφασίσει τί.

 

Ο Τάκης μέσα σου

Όλοι κρύβουμε έναν Τάκη μέσα μας. Η Πόπη το ξέρει καλά. Η Πόπη διακρίνει μέσα στα μάτια του όλα εκείνα που βρίσκονται σε όλους όσοι κρύβουν έναν Τάκη. Στις μικρές βόλτες τους, στα ραντεβού τους, στις απολαύσεις τους, στους πρόχειρους καβγάδες τους.

Φυσικά και στην Πόπη δεν αρέσει να τσακώνεται. Ο τσακωμός σημαίνει βελτίωση, αλλαγή. Η Πόπη δεν έχει τίποτα να αλλάξει, τίποτα να βελτιώσει. Είναι εντάξει. Ο Τάκης τσακώνεται, γιατί θέλει να γίνει καλύτερος γκόμενος, πολίτης, άνδρας, γενικά καλύτερος, διαφορετικός, αλλιώς∙

Αυτή είναι μία θεμελιώδης ουσιαστική διαφορά που δεν τους επιτρέπει να ζήσουν μαζί. Αφ’ ετέρου είναι πολύ δύσκολο για την Πόπη να ζήσει με οποιονδήποτε. Οι περισσότεροι ενδόμυχα επιδιώκουν την προσαρμογή. Την αξία που θα τους υπενθυμίσει ότι ο ήλιος ανατέλλει ξανά, αλλά διαφορετικά. Κάτι έχει γίνει.

 

Η Πόπη του Καραγάτση

Ο Καραγάτσης στο «10» θέτει ουσιαστικά την Πόπη και τον Τάκη στην ελληνική λογοτεχνία. Οι χαρακτήρες των γυναικών κρύβουν ή καλύτερα φανερώνουν σταδιακά κάτι από την ελευθερία της γυναίκας στην διάρκεια του μεσοπολέμου, ελευθερία ασύνδετη με τη φτώχεια και την ανέχεια της εποχής.

Και είναι ακριβώς αυτό το σημείο που αποκαλύπτεται η αξία της ζαρτιέρας. Στις φτωχογειτονιές, μέσα στα χαμόσπιτα και στο παρακάλι για αμερικάνικα τσιγάρα, ο γυναικείος χαρακτήρας διατηρεί και αυξάνει την ανεξαρτησία του. Η φτώχεια δεν είναι δικαιολογία.

Ο Δημήτρης Ροδόπουλος, (το πραγματικό όνομα του Καραγάτση) τοποθετεί την Πόπη στο κέντρο της αναζήτησης για την ανεξαρτησία μέσα σε συνθήκες που την απαγορεύουν. Το παρακάλι, η συμφεροντολογική σκέψη, οι ίντριγκες που σκαρφίζεται το γυναικείο μυαλό διαμορφώνονται μέσα σε ένα πλαίσιο. Η γυναίκα μένει ελεύθερη και πρέπει να βρει το δρόμο της.

 

Η Πόπη χωρίζει τον Τάκη

Ο Τάκης θυμίζει πολλές φορές ταϊσμένο λιονταράκι που παίζει με το φαγητό του. Δεν ξέρει ότι η ζωή δεν έχει σαν βάση την προσαρμογή και την κοινωνική persona, αλλά το αντίθετο. Την εμμονή στον στόχο και στην επιθυμία. Αυτό είναι, εν τέλει, που θα σεβαστεί ο εχθρός και ο φίλος σου.

Ο Τάκης φεύγει βιαστικά από το σπίτι, με το πρόσωπο κατακόκκινο από θυμό. Πάλι δεν καταλαβαίνει την Πόπη. Τη αυτόνομη συμπεριφορά της, τη γαλήνια σιωπή της, την αποδοχή της καθημερινότητας, τον μειλίχιο τρόπο με τον οποίον ποτίζει τα λουλούδια της.

Το στόμα του φτύνει σάλιο και βρισιές. Εκείνη στέκεται στην εξώπορτα και τον κοιτάζει ψύχραιμη ανυστερικά, είχε προβλέψει την έξοδο.

Το νυχτικό της αφήνει ελάχιστα να φανεί η ζαρτιέρα, ο πειρασμός που ο Τάκης δεν θα ξαναδεί και στην πραγματικότητα και στο «10». Η Πόπη έχει αποφασίσει ότι ήρθε το τέλος.

Ο Τάκης πρέπει να γυρίσει στο σπίτι του. Δεν αντέχει άλλη ανεξαρτησία.

Φυσικά, θα επιστρέψει. Θα χτυπάει κουδούνια, θα παρακαλάει για συγχώρεση από το ανεπιτήδευτο – η αλήθεια είναι – λάθος του. Θα τηλεφωνεί σε γνωστούς, θα τα πρήζει σε κολλητούς. Αλλά η στάση Πόπη ξεριζώθηκε, ο γυναικείος χαρακτήρας στο «10» που όταν εγκαταλείπει τον άνδρα της, το κάνει άμεσα, κυνικά χωρίς συναισθηματικές αμερικάνικες φιοριτούρες.

 

Το ρίσκο της Πόπης

Ο κίνδυνος για την Πόπη και την ζαρτιέρα της είναι η μοναξιά. Ο μοναδικός αντίπαλος στον αγώνα της επιβίωσης για την αξία που πρεσβεύει και τόσο πολύ αγαπά. Φυσικά κρύβει μία μικρή παγίδα και ένα ένοχο μυστικό: Αν είναι να το κάνει και το κάνει καλά στο τέλος κανείς δεν θα την αγαπά. Η ατελή αδυναμία προκαλεί συμπάθεια και συμπόνοια παρά η επιτυχία σε μία στάση και έναν τρόπο ζωής.

Say your opinion

Log in to post comments